Maartensdijkse bos
Belangrijke rol
Het Maartensdijkse Bos ligt op de grens met Noord-Holland. Deze grens is van eind 13de eeuw tot ver in de 16de eeuw een geschilpunt geweest. Utrechts Landschap vormt het voormalige productiebos steeds verder om tot een meer natuurlijk bos, met loof- en naaldhout. De das leeft hier al, evenals de boommarter, die zich thuis voelt in de holtes van de oude beukenbomen.
Bos in ontwikkeling
Het Maartensdijkse Bos is een bos in ontwikkeling. In de Tweede Wereldoorlog hebben de Duitsers hier veel bomen gekapt. Na de oorlog is het gebied grootschalig ingeplant met douglassparren en Japanse lariks voor de houtproductie.
Utrechts Landschap vormt het bos nu om naar een meer natuurlijk bos met loof- en naaldbomen. Het is nog relatief jong bos, waar kussentjesmos en de boomleeuwerik zich thuis voelen. Geleidelijk vinden we er meer planten en dieren die van oud bos houden, zoals de das en de boommarter.
Natter bos
Het van oorsprong vochtige bos is verdroogd. Dat komt omdat het water snel uit het gebied wordt afgevoerd. Ook wordt er grondwater gebruikt voor de landbouw en voor drinkwater. Het Utrechts Landschap wil het gebied graag vernatten. Een natter bos biedt meer ruimte aan loofbomen. Op open plekken kunnen vervolgens de moeraswolfsklauw en koningsvaren groeien. Op sommige plekken zijn deze vochtminnende soorten nog te vinden.
Grens met Noord-Holland
Het Maartensdijkse Bos grenst direct aan het Goois Natuurreservaat. Aan de noordwestzijde van het bos ligt fietspad de ‘Hollandse Sloot’ dat de grens met Noord-Holland vormt. Hier zijn nog oude grenspalen te vinden.
De loop van de grens is vanaf de tijd van Floris V tot ver in de 16de eeuw een geschilpunt geweest. Uiteindelijk stelde de Geheime Raad in 1530 de grenslijn tussen het Sticht (de oude naam van de provincie Utrecht) en Noord-Holland vast, maar de landmeter werd omgekocht. Hierdoor werd de grens veel westelijker aangegeven dan officieel bepaald was. Na zo’n 30 jaar werd de zaak door een commissie rechtgezet en sindsdien vormt de Hollandse Sloot de provinciegrens. De vele grenspalen duiden nog op de talloze conflicten in het verleden. Bovendien hebben al deze grensperikelen geleid tot een, in ieder geval landschappelijk, zeer onlogische grenslijn. Zo is de Utrechtse Heuvelrug in tweeën gesneden waarbij het Gooi aan Noord-Holland toeviel.
