Willem Arntszbos, Vijverhof, Pleinesbos
Verbindingszone Utrechtse Heuvelrug
Aan de oostkant van Den Dolder beheert Utrechts Landschap een aantal kleine natuurgebieden die een belangrijke rol spelen in de verbindingszone op dit deel van de Utrechtse Heuvelrug. De gebieden bestaan uit heide, bos, akkers en weilanden: een ideale leefomgeving voor reeën en vele vogels.
Ecologisch beheer
Het Willem Arntszbos in Den Dolder ligt op de noordwestelijke uitloper van de Heuvelrug. Op het terrein ligt de Willem Arntszhoeve. Het bos bestaat uit open terrein, heide, stuifzand, gemengd bos, lanen en een grote akker. Deze akker, die geheel door bos is omsloten, wordt ecologisch beheerd en jaarlijks ingezaaid met granen. Daarbij blijft telkens een ander deel van de akker braak liggen om akkerkruiden een kans te geven. Bijzondere soorten zijn kromhals en korenbloem.
Vergrassing
Een van de heideterreintjes van het Willem Arntszbos is in 2000 geplagd omdat er te veel grassen groeiden die de heideplanten overwoekerden. Zelfs de grazende Drentse heideschapen waren niet in staat om de vergrassing tegen te gaan. De andere heideterreintjes en het stuifzand worden niet begraasd. Deze terreinen worden handmatig open gehouden. In het bosgebied leeft vrij veel wild: ree, bunzing, eekhoorn en vos.
Belangrijke schakel
Ten noorden van het Willem Arntszbos ligt landgoed Vijverhof. Dit is een belangrijke schakel binnen het project Hart van de Heuvelrug. Dit landgoed dateert van eind 19de eeuw. Op een deel van het terrein is door de voormalige eigenaar een park aangelegd met veel bijzondere uitheemse bomen. Doordat het landgoed in een brede laagte van de stuwwal ligt, is het van oudsher een nat gebied. De akker op de Vijverhof is ontdaan van de verrijkte bovenlaag. Hierdoor is het voormalige bouwland vernat en minder voedselrijk geworden. Daardoor zijn er kansen geschapen voor vochtige heide in een zuur milieu. Nu groeien er koningsvaren, dopheide, trekrus, veenmos en de zeldzame moeraswolfsklauw. Het bos neemt langzaam bezit van de voormalige akker.
Pleinesbos en Oude Tol
Het Pleinesbos en de aangrenzende Oude Tol maakten vroeger deel uit van uitgestrekte vochtige heidevelden met hier en daar wat stuifduinen. Later is zonder hulp van de mens bos van grove den, eik en berk ontstaan. Toen Christoph Pleines in 1902 het gebied kocht, was het echter nog één grote heidevlakte. Hij liet bij het voormalige station Doldersche Weg de zeepfabriek De Duif bouwen, compleet met woningen, een school en zelfs een begraafplaatsje voor zijn personeel en familie. Alleen het begraafplaatsje bestaat nog. In het Pleinesbos liggen bovendien nog enige (restanten van) bunkers uit de Tweede Wereldoorlog. Het Pleinesbos is belangrijk als ecologische schakel (stepstone) tussen de natuurgebieden ten noorden en ten zuiden van Den Dolder. Een bijzonder dier dat in het Pleinesbos waargenomen kan worden, is de ringslang. In het Pleinesbos kan vrij gewandeld worden, maar de Oude Tol is een rustgebied voor onder andere reeën en vogels.
