Steenfabriek Bosscherwaarden
In de uiterwaarden van de Lek bij Wijk bij Duurstede staat Steenfabriek Bosscherwaarden. Met zijn veertig meter hoge schoorsteen vormt de steenfabriek een markant punt in het rivierenlandschap. In 1991 verliet de laatste baksteen de oven en sloot de fabriek zijn deuren. Nu is de monumentale steenfabriek te bezoeken tijdens een rondleiding.
Rondleiding
Vrijwilligers van Utrechts Landschap geven tussen april en oktober regelmatig rondleidingen. Ze vertellen over de werking van de steenfabriek, het bakproces en de zware werkomstandigheden van de arbeiders. Die informatie hebben ze uit eerste hand, want ze hebben oud-werknemers gesproken. Ook krijg je tijdens de rondleiding unieke filmfragmenten te zien van toen de steenfabriek nog in werking was.
Historie Steenfabriek Bosscherwaarden
Eind negentiende eeuw verschenen er overal langs de rivieren steenfabrieken. Rond 1900 lagen er langs de Nederrijn en Lek tussen Rhenen en Vianen zo’n vijftien fabrieken. Steenfabriek Bosscherwaarden opende in 1923 zijn deuren voor de fabricage van bakstenen.
In de fabriek werkten moddermakers, putmensen, vormers, opsnijders en stokers. De bedrijvigheid op het terrein was enorm: er reed een stoomlocomotief die klei vervoerde van de kleiopslag naar de fabriek. In de fabriek vielen bonken klei met een dreun in de steenvormbakken. Verderop reden kruiwagens (later een vorkheftruck) heen en weer om stenen in en uit de warme ringoven te halen. Een hijskraan langs de rivier zorgde voor het aan land brengen van kolen.
Na de sluiting
Nadat de fabriek in 1991 werd gesloten, kreeg de natuur op het terrein vrij spel. Planten en bomen namen het terrein over. Vogels broeden onder de overkapping van de oven en in de voegen van de ovenmuren zijn oliekevers aangetroffen. In de schemer hoor je er de kerkuilen en met een beetje geluk zie je de bosuil, de gekraagde roodstaart of een zwaluw.
Beschermd rijksmonument
Steenfabriek Bosscherwaarden is met zijn ringoven en schoorsteen een beschermd rijksmonument. Utrechts Landschap is sinds 2008 eigenaar van de steenfabriek en heeft in 2008-2009 de ringoven, schoorsteen en fabriekshal gerenoveerd.
Sinds 2015 liggen er op het dak van de ringoven 505 zonnepanelen die duurzame energie opwekken voor de EigenWijkse Energie Coöperatie (een groep inwoners van Wijk bij Duurstede).
Let op!
De steenfabriek is niet te huren voor feesten en partijen.