Molen De Valk
Al 250 jaar bepaalt Molen De Valk het stadsgezicht van Montfoort. Vrijwillige molenaars vertellen graag over de werking en de geschiedenis van de molen. Bijzonder is dat de molen een koppel pelstenen heeft, die gerst tot gort kan pellen.
Molenbezoek en winkel
Openingstijden
Zaterdag 10.00 – 16.00 uur
De winkel is ook open op woensdag 13.30 – 16.30 uur
Adres
Molenstraat 27, Montfoort
Verhuur
De molen biedt diverse mogelijkheden voor fotoreportages, kleine evenementen en vergaderingen. Kijk voor meer informatie op: www.molendevalk.nl
Dagelijks brood
Met korenmolens werd graan gemalen voor het dagelijks brood. Al in de oudheid maalden mensen hun graan. Aanvankelijk (in de Romeinse tijd) met de hand door het gebruik van twee over elkaar wrijvende stenen. Later met rosmolens en pas vanaf de 13e en 14e eeuw met molens die door water of wind werden aangedreven.
Korenmolens staan meestal in steden, stadjes en dorpen. Om voldoende wind te vangen tussen de overige bebouwing staan ze op een verhoging. Vanaf de stelling (een soort balkon) kan de molenaar de wieken naar de wind draaien. De wieken drijven de as aan, die de maalstenen laat draaien. De maalstenen malen het graan tot meel.
Historie Molen De Valk
Al sinds de eerste helft van de vijftiende eeuw staat op deze plek een molen. Boeren in de omgeving waren verplicht om hun graan op deze dwangmolen te laten malen. De eigenaar verdiende daar goed aan. In 1753 werd de molen vervangen door de huidige molen die een grotere capaciteit had.
Verval en restauratie
Nadat in 1798 het dwangrecht werd afgeschaft, kwam er meer concurrentie. Het beroep van windmolenaar werd onaantrekkelijker en de molen wisselde regelmatig van eigenaar. Door de motorisering kwam de molen in 1944 stil te staan en raakte hij in verval. Een plaatselijke aannemer kon dit niet aanzien en kocht de molen in 1953. Hij restaureerde de buitenkant en bouwde de molen om tot woning. In 1986 is de buitenkant van de molen gerestaureerd. In 2009 restaureerde Utrechts Landschap de binnenkant waarna hij weer zijn oorspronkelijke functie kon uitoefenen: het malen van graan.
Nieuwe roeden
Eind 2021 bleek uit onderzoek dat de lasnaden van de wiekenroeden niet dik genoeg waren. Omwille van de veiligheid werd de molen stilgezet. Inmiddels heeft de molen nieuwe roeden en kan de molen weer draaien en malen.
Van graan tot meel
Zoals alle korenmolens heeft Molen De Valk meerdere verdiepingen, ook wel zolders genoemd. Op de bovenste zijn de bovenas en het bovenwiel te zien. Aan de bovenas zitten de wieken vast. Een schijfloop zet de horizontale draaibeweging van de bovenas om in een verticale beweging. Dit is nodig om de maalstenen te laten draaien. Twee zolders lager is de steenzolder. Daar liggen de maalstenen en stort de molenaar het graan in een soort trechter. Het meel komt vanaf de maalzolder via een meelpijp en de maalbak in meelzakken terecht.
De molenaar sjouwt de zware zakken graan niet zelf naar boven. Daar heeft hij een hijssysteem voor: het luiwerk. Dit wordt aangedreven door de draaiende molen.
Bouwjaar en type molen
1753 – achtkante bovenkruier op stelling