Oostzijdse Molen

In Abcoude staat deze molen ook wel bekend als Delphine, de naam die een Parijse eigenaar hem ooit gaf. We kennen hem ook als de ‘Mondriaanmolen’, omdat Mondriaan hem wel twintig keer schilderde. De molen doet nu dienst als vakantiewoning.

Praktisch

Vakantiewoning

De molen is te huur als vakantiewoning: natuurhuisje.nl
De molen is niet te bezoeken.

Adres

Gein Zuid 14, Abcoude

Droge voeten

Poldermolens malen water uit de polder en zorgden eeuwenlang voor droge voeten. Vanaf ongeveer 1100 werden in het westen van de provincie Utrecht de woeste veengronden ontgonnen. Er werden sloten en weteringen gegraven om het overtollige water af te voeren naar veenriviertjes.

Vanaf ongeveer 1500 was de bodem door inklinking zo gedaald, dat een natuurlijke afwatering steeds moeilijker werd. Het water moest omhoog gebracht worden: van de polder naar de hoger gelegen boezem. De poldermolens brachten uitkomst: met een scheprad of vijzel maalden ze het water omhoog. Zonder molens zouden de polders al vele eeuwen geleden weer onder water zijn gelopen.

Historie Oostzijdse Molen

Al in 1486 stond op deze plek een poldermolen. Aanvankelijk was de Oostzijdse Molen een wipwatermolen. Samen met nog twee wipwatermolens maalde hij de 830 hectare grote Oostzijdse Polder droog. Het moerassige veengebied werd hierdoor bruikbaar als landbouwgrond. In de negentiende eeuw werden de drie wipwatermolens vervangen door twee grote achtkante molens, waaronder de Oostzijdse Molen. De twee nieuwe molens hadden een veel grotere capaciteit, waardoor de derde molen overbodig werd.

Blikseminslag

In 1873 brandde de molen na blikseminslag af, iets dat wel meer molens overkwam. Direct daarna werd de huidige molen gebouwd (1874). Deze deed dienst tot 1950, toen een gemaal aan het Amsterdam-Rijnkanaal het werk van de molen overnam. De molen kwam in 1953 in bezit van de Parijzenaar Souget. Hij gaf de molen de naam Delphine.

Piet Mondriaan

De Oostzijdse Molen is in de periode 1902-1908 meer dan twintig keer geschilderd door Piet Mondriaan. Het schilderij Oostzijdse molen aan het Gein bij maanlicht (ca. 1903) hangt in het Rijksmuseum. Het was een van zijn eerste schilderijen van de Oostzijdse Molen en een van zijn eerste nachtlandschappen.

Restauratie

Door stilstand en gebrek aan onderhoud raakte de molen in verval. In 2006-2007 heeft Utrechts Landschap de molen gerestaureerd en sindsdien kan hij weer met het scheprad malen. De molen is tegenwoordig te huur als vakantiewoning.

Nieuwe binnenroede

Eind 2021 bleek uit onderzoek dat de lasnaden van de wiekenroeden niet dik genoeg waren. Omwille van de veiligheid werd de molen stilgezet. Inmiddels heeft de molen nieuwe binnenroede en kan de molen weer draaien en malen.