De otter, ambassadeur van schoon water
Op de wildcamera is te zien hoe in het holst van de nacht een otter grappige sprongen maakt. Na een beetje heen en weer lopen glijdt hij met zijn gestroomlijnde lijf even later door het water, op zoek naar een lekkere vis. Misschien duurt het niet lang meer voor we dergelijke beelden kunnen vastleggen in het waterrijke De Schammer. In dit natuurgebied onder de rook van Amersfoort en Leusden zijn namelijk de eerste sporen van een otter gevonden! Al eerder was het dier gesignaleerd in het nabije Valleikanaal en de Heiligenbergerbeek. Waarom dit goed nieuws is, leg ik graag uit.
Ooit, en dan spreek ik van de tijd tot begin van de vorige eeuw, kwam de otter veel voor in ons waterrijke land. Destijds werden premiejagers ingezet, want de voornamelijk visetende marterachtige werd gezien als een concurrent voor de visserij. Ook het verhandelen van de pels bleek lucratief. Pas in 1954 werd de jacht definitief verboden. Na 1960 ging het verder bergafwaarts met de otterpopulatie. Watervervuiling door industrie en landbouw, toename verkeer, verdrinking in visfuiken en het verdwijnen van schuilplaatsen: niet verwonderlijk dat de otter in 1988 is uitgestorven in ons land.
In 2002 zijn buitenlandse otters in de Weerribben uitgezet. Van daaruit zijn ze zich langzaam aan het verspreiden over ons land. In het noorden zijn ze inmiddels al goed vertegenwoordigd. Maar het succes van hun voortbestaan hangt volledig af van goede waterkwaliteit en verkeersveiligheid. Ongeveer een kwart van de populatie komt onder een auto terecht. Elk jaar weer. Dat maakt voldoende aanwas in de populatie cruciaal. Naast de mens is de wolf de enige natuurlijke vijand van de otter in ons land. Het menu van de vindingrijke jager zelf bestaat uit vis, kikkers, kreeften, vogels, muizen en waterinsecten.
Otters leven solitair. Voor het afbakenen van het leefgebied, maar ook voor het vinden van een partner, gebruikt de otter geursporen in de vorm van uitwerpselen, zogenaamde spraints. ’s Nachts legt de marterachtige behoorlijke afstanden af. Faunapassages en natuurbruggen zijn daarbij onmisbaar. De otter wordt gezien als de ambassadeur van schoon water; waar otters zijn voelen veel dieren zich thuis. Wees welkom!
Jacqueline van Dam
Boswachter Utrechts Landschap
Foto’s van Renk Ruiter.
